In een bocht van een slingerende weg tussen bos en olijfgaarden in Noord-Italië staat het huis dat Alma’s ouders als ruïne kochten. Al in haar eerste levensjaar namen ze haar mee, en sindsdien ging er geen zomer voorbij zonder het huis waar alles zich intenser af lijkt te spelen dan in Nederland. Alma’s vader werd er ziek en overleed het jaar daarna, een maand voordat ze naar Italië zouden gaan. Het huis dat zo vervlochten was met hem, symboliseerde zijn afwezigheid, en in de zomers daarna werd het gemis steeds heviger.
Op verschillende momenten in Alma’s leven liet de taal haar in de steek, nu wendt ze juist die taal aan om grip op de gebeurtenissen te krijgen.
In Bewaar de zomer neemt Alma Mathijsen de lezer mee naar de zomers in het huis waar ze haar rouw leerde verstoppen tussen de spleten en waar ze ontdekte hoe ze zichzelf moest laten vallen van de hoogste brug in de vallei. In dit zinderende en openhartige autobiografische boek reflecteert Mathijsen op verlies, volwassen worden, taal en liefde.
Liefdesverdriet is allesomvattend, het dendert onaangekondigd ons leven binnen en laat ons koud en alleen achter. Maar wat als er een uitweg is voor liefdesverdriet? Als we ons niet meer maandenlang hoeven wentelen in onze eigen pijn? Als we het verlangen naar de ander niet meer hoeven te voelen? Als we ’s nachts niet meer wakker liggen van het knagende gemis, als we geen pijnsteken voelen bij het zien van een verliefd stel? Wat dan?
Ik wil geen hond zijn is een gedurfde novelle over een vrouw die besluit dat ze wil veranderen in een hond om zo herenigd te worden met haar ex-geliefde. Ze zal ongelimiteerd van hem kunnen houden, janken als hij de kamer verlaat, zich tegen hem aan vlijen op de bank en grommen naar elke indringer.
Op 12 december 2019 bestaat De Bezige Bij 75 jaar. Ter gelegenheid hiervan verschijnen vier korte klassiekers in linnen gebonden, een boek uit elke kwarteeuw, en een korte klassieker voor de komende kwarteeuw. Alma Mathijsen representeert met Ik wil geen hond zijn de komende 25 jaar. De overige drie klassiekers zijn Het behouden huis van W.F. Hermans, De elementen van Harry Mulisch en Zijde van Alessandro Baricco.
De verhouding tussen de seksen staat de laatste jaren op scherp. Vrouwen laten zich niet langer klein houden. En toch: waarom verdienen zij nog altijd minder? Waarom zijn onze straten bijna uitsluitend genoemd naar mannen? Waarom heeft Nederland nog steeds geen vrouwelijke minister-president gehad?
Er is ook veel veranderd. Vrouwen hebben stem- recht, ze kunnen naar de universiteit, ze kunnen een multinational leiden. Ze kunnen seks hebben zonder zwanger te worden. Maar zijn ze ook minder bang, vrijer, gelukkiger? En hoe zit dat met mannen? Zijn die erop vooruitgegaan?
In het Essay voor de Maand van de Geschiedenis 2019 (thema: Zij/Hij) schrijven moeder Marita Mathijsen en dochter Alma Mathijsen elkaar persoonlijke brieven over de verhoudingen tussen de seksen. Marita moest nog vechten om als eerste vrouw van haar dorp te kunnen gaan studeren, Alma was in Nederland een van de felste stemmen van #MeToo. Omdat zij ondanks alles nog veel ongelijkheid ziet, neemt zij in haar brieven soms standpunten in die voor haar moeder al te radicaal zijn. Op haar beurt laat Marita haar dochter zien hoe vrouwen vroeger voor hun gelijkwaardigheid zijn opgekomen.
‘Miraculeus aan dit verhaal is dat het even maf is als effectief. De doorbraak van Alma Mathijsen als gerijpt auteur.’
**** – de Volkskrant
‘Mathijsens boek is een intelligent en geestig pleidooi voor een opener kunstkritiek, én een thriller, én een feministische roman over vrouwelijke ambitie en erkenning.’
**** – De Standaard
‘Prachtig boek. Je vergeet deze meisjes nooit meer.’
Boekenpanel De Wereld Draait Door
Op pad gestuurd door zijn hoofdredacteur reist de Amerikaanse journalist Fields met enige tegenzin naar Voorhorst om de beroemde schrijver Iris Kouwenaar te interviewen. Al gauw wordt hij overrompeld door een groeiende fascinatie voor de raadselachtige relatie tussen Iris en haar huisgenoot Kay. Hij dringt hun leven binnen en observeert de totale toewijding waarmee Kay haar steeds zieker wordende vriendin verzorgt. In hun eigen kleine wereld, tussen de muren van een slaapkamer in West-Friesland, zijn de twee vrouwen aan elkaar overgeleverd.
Vergeet de meisjes laat een nieuw licht schijnen op vriendschap en de functie ervan in deze tijden waarin we twee opties hebben: vechten of jezelf afsluiten. Met een scherp analyserende blik verkent Alma Mathijsen de grenzen tussen liefde en obsessie, tussen zelfopoffering en egoïsme.
Ze onweerde mijn leven binnen en beïnvloedde alles waarvan ik dacht dat het zekerheden waren. Al mijn rituelen liet ik een voor een varen tot alleen de liefde overbleef. Ik liet mezelf opslokken. Bij haar was alles duidelijk, ze wilde alles en ik begreep waarom. Ze wilde zekerheid, absolute zekerheid, daarin vond ze een gelijke. Ik heb nooit die mensen begrepen die naar elkaar keken en mee wilden maken hoe de ander groeide, dat soort enge uitspraken. Ik weet dat je onze verhouding – wat een woord, relatie is nog erger – misschien niet als puur vriendschappelijk kunt betitelen. Ik wil een nieuw woord. Een gloednieuw woord voor ons.
Waarom wilde mijn vader een kind? Waarom wilde een man die twee en een half pakje per dag rookte, jenever als water dronk en drie uur per nacht sliep, een kind? Kan ik hem dat kwalijk nemen? Kan ik mijn vader mij kwalijk nemen?
De jonge Mila reist van Amsterdam naar Israël met Don, de beste vriend van haar overleden vader. In de jaren zestig vormden de twee mannen met Majoor en Herman een gevierd anarchistisch strijkkwartet. Na zijn dood werd haar vader een man van verhalen. De tocht van Mila en Don voert via Ruigoord naar Eilat. Het verleden van haar vader confronteert Mila met haar beeld van hem. In De grote goede dingen weet Alma Mathijsen twee tijdperken ingenieus met elkaar te verbinden. Dat leidt tot een onverwachte ontknoping, waarbij Mila werkelijk afscheid neemt van haar vader.
Voor De grote goede dingen deed Mathijsen onderzoek naar de oude vriendengroep van haar overleden vader Hub. Mathijsen, die in de jaren zestig optrad met onder meer de insektensekte, het Resistentie Orkest en Eksooties Kietsj Konservaatooriejum.
Niets is gewoon of zomaar. Leven is overgave aan de dag. Bij Carmen draait alles om Carmen, en dat was ook al zo toen ze kind was.
De wereld moet terug in balans schieten. En met haar de maan en alle planeten. Olie in de katrollen, zodat alles weer gesmeerd loopt. Oorlogen spelen zich af in landen waar ik nooit zal komen.
